İDARİ GÖZETİM KARARI ve BAŞVURULACAK YASAL YOLLAR

İDARİ GÖZETİM KARARI ve BAŞVURULACAK YASAL YOLLAR

İDARİ GÖZETİM KARARI ve BAŞVURULACAK YASAL YOLLAR               

İdari Gözetim,  hakkında sınır dışı etme kararı alınanlardan; kaçma ve kaybolma riski bulunan, Türkiye’ye giriş veya Türkiye’den çıkış kurallarını ihlal eden, sahte ya da asılsız belge kullanan, kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın Türkiye’den çıkmaları için tanınan sürede çıkmayan, idari yükümlülükler getirilerek idari gözetimi sonlandırılanlardan bu yükümlülüklerini yerine getirmeyen, kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanların sınır dışı edilinceye kadar Kanunda öngörülen süreye uygun olarak geri gönderme merkezinde tutulmasını ifade etmektedir.

SINIR DIŞI ETMEK ÜZERE ALINAN İDARİ GÖZETİM KARARI VE SÜRESİ

5237 sayılı Kanunun 59 uncu maddesi kapsamında sınır dışı edilmesi gerektiği değerlendirilenler, terör örgütü yöneticisi, üyesi, destekleyicisi veya çıkar amaçlı suç örgütü yöneticisi, üyesi veya destekleyicisi olanlar, Türkiye’ye giriş, vize ve ikamet izinleri için yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar, Türkiye’de bulunduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar, kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar, vize veya vize muafiyeti süresini on günden fazla aşanlar veya vizesi iptal edilenler, ikamet izinleri iptal edilenler, ikamet izni bulunup da süresinin sona ermesinden itibaren kabul edilebilir gerekçesi olmadan ikamet izni süresini on günden fazla ihlal edenler, çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilenler, Türkiye’ye yasal giriş veya Türkiye’den yasal çıkış hükümlerini ihlal edenler ya da bu hükümleri ihlale teşebbüs edenler, hakkında Türkiye’ye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiye’ye geldiği tespit edilenler, uluslararası koruma başvurusu reddedilen, uluslararası korumadan hariçte tutulan, başvurusu kabul edilemez olarak değerlendirilen, başvurusunu geri çeken, başvurusu geri çekilmiş sayılan, uluslararası koruma statüleri sona eren veya iptal edilenlerden haklarında verilen son karardan sonra bu Kanunun diğer hükümlerine göre Türkiye’de kalma hakkı bulunmayanlar, İkamet izni uzatma başvuruları reddedilenlerden, on gün içinde Türkiye’den çıkış yapmayanlar, uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından tanımlanan terör örgütleriyle ilişkili olduğu değerlendirilenler yabancılar kolluk tarafından yakalanmaları hâlinde, haklarında karar verilmek üzere derhâl valiliğe bildirilir.  Bu kişilerden, sınır dışı etme kararı alınması gerektiği değerlendirilenler hakkında, sınır dışı etme kararı valilik tarafından alınır. Değerlendirme ve karar süresi kırk sekiz saati geçemez.

Hakkında sınır dışı etme kararı alınanlardan; kaçma ve kaybolma riski bulunan, Türkiye’ye giriş veya çıkış kurallarını ihlal eden, sahte ya da asılsız belge kullanan, kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın Türkiye’den çıkmaları için tanınan sürede çıkmayan, kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar hakkında valilik tarafından idari gözetim kararı alınır ya da 57/A maddesi uyarınca idari gözetime alternatif yükümlülükler getirilir. Hakkında idari gözetim kararı alınan yabancılar, yakalamayı yapan kolluk birimince geri gönderme merkezlerine kırk sekiz saat içinde götürülür.

Geri gönderme merkezlerindeki idari gözetim süresi altı ayı geçemez. Ancak bu süre, sınır dışı etme işlemlerinin yabancının iş birliği yapmaması veya ülkesiyle ilgili doğru bilgi ya da belgeleri vermemesi nedeniyle tamamlanamaması hâlinde, en fazla altı ay daha uzatılabilir.

İDARİ GÖZETİM KARARININ DEĞERLENDİRİLMESİ/GÖZDEN GEÇİRİLMESİ

İdari gözetimin devamında zaruret olup olmadığı, valilik tarafından her ay düzenli olarak değerlendirilir. Gerek görüldüğünde, otuz günlük süre beklenmez. İdari gözetimin devamında zaruret görülmeyen yabancılar için idari gözetim derhâl sonlandırılır. Bu yabancılara, 57/A maddesi uyarınca idari gözetime alternatif yükümlülükler getirilir. İdari gözetim kararı, idari gözetim süresinin uzatılması ve her ay düzenli olarak yapılan değerlendirmelerin sonuçları, gerekçesiyle birlikte yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilir. Aynı zamanda, idari gözetim altına alınan kişi bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa, kendisi veya yasal temsilcisi kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında bilgilendirilir.

Şu hallerde idari gözetimin devamında zaruret görülmeyebilir;

• Sınır dışı etme kararının, yabancının idari gözetime alınmasından itibaren altı ay içinde yerine getirilemeyeceğinin öngörülmesi.
• İdari gözetim altında bulunan yabancının, sınır dışı etme kararı alınmayacaklar kapsamına girdiğiyle ilgili ciddi emarelerin ortaya çıkması.
• Yabancı hakkında idari gözetim kararı alınmasına esas teşkil eden kaçma ve kaybolma riskinin ortadan kalkması.
• Yabancının gönüllü geri dönüş desteğine başvurması.

İDARİ GÖZETİM KARARINA İTİRAZ USULÜ,  YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME

İdari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı, idari gözetim kararını veren valiliğin bulunduğu yerdeki sulh ceza hakimliğine itiraz edebilir.  Başvuru idari gözetimi durdurmaz. Dilekçenin idareye verilmesi hâlinde, dilekçe yetkili sulh ceza hakimliğine derhâl ulaştırılır. Sulh ceza hâkimliği incelemeyi beş gün içinde sonuçlandırır. Sulh ceza hâkimliğinin kararı kesindir. İdari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı, idari gözetim şartlarının ortadan kalktığı veya değiştiği iddiasıyla yeniden sulh ceza hâkimliğine başvurabilir. Kanununda her ne kadar itiraz dilekçesi 5 gün içinde sonuçlandırılır şeklinde düzenleme yapılmışsa da uygulamada, ilgili göç idaresinden dosyanın mahkemeye gelmesi ve incelenmesi süre açısından farklılık göstermektedir.

İdari gözetimin devamına karar verilmesi halinde yabancının durumu il müdürlüğünce genel kolluk birimine bildirilir. Genel kolluk birimleri, güvenlik dahil yabancının kaçma ve kaybolma risk değerlendirmesini yapar, buna göre alınacak tedbirlerin mahiyetini belirler ve uygular. Adli makamlarca sınır dışı etme kararının iptaline dair karar verilen yabancıların sınır dışı ve varsa idari gözetim kararları sonlandırılır.

İDARİ GÖZETİM KARARINA ALTERNATİF YÜKÜMLÜLÜKLER

İdari gözetim şartları yabancının durumuna ve yerine göre çok ağır olabilir. Yabancı ciddi şekilde hasta olabilir, küçük ve bakıma muhtaç bebekleri olabilir vb. şekilde bu tarz durumlarını somut belgelerle ispat ederse kurum idari gözetim yerine alternatif yükümlülüklere tabi tutabilir.

İdari gözetime alternatif yükümlülükler olarak ;

•  Belirli adreste ikamet etme
• Bildirimde bulunma
• Aile temelli geri dönüş
• Geri dönüş danışmanlığı
• Kamu yararına hizmetlerde gönüllülük esasıyla görev alma
• Teminat
• Elektronik izleme şeklinde alternatif yükümlülükler getirilebilir.

Bu yükümlülüklerden bir ya da birkaçının getirilmesi durumunda, bu süre yirmi dört ayı geçemez. İdari gözetim yerine alternatif yükümlülüğe tabi tutulan yabancının bu yükümlülüğü uzun bir süre olamaz aksi takdirde özgürlük ve güvenlik hakkı ihlal edilebilir.

İdari gözetime alternatif yükümlülüklere tabi tutulduğu, yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına gerekçeleri ile birlikte tebliğ edilir. Hakkında idari gözetime alternatif yükümlülükler getirilen yabancı, bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa kendisi veya yasal temsilcisi, kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında bilgilendirilir.

Elektronik izleme yükümlülüğüne tabi tutulan yabancı veya yasal temsilcisi ya da avukatı bu karara karşı sulh ceza hâkimliğine itiraz edebilir. Başvuru yabancının tabi tutulduğu idari yükümlülüğü durdurmaz. Sulh ceza hâkimliği incelemeyi beş gün içinde sonuçlandırır. Sulh ceza hâkimliğinin kararı kesindir. Eğer yabancılar idari gözetime alternatif yükümlülüklere uymuyorsa tekrardan idari gözetim altına alınabilir.

Sınır dışı etme kararında belirtilmek kaydıyla on beş günden az olmamak üzere otuz güne kadar süre tanınarak Türkiye’yi terke davet edilen ve çıkış izin belgesi düzenlenenlerden, tanınan sürede kabul edilebilir mazereti olmaksızın çıkış yapmayanlar hakkında valilik tarafından idari gözetim kararı alınır.

Somut durumun net olarak değerlendirilebilmesi, hangi sürecin ne şekilde işletileceğinin kararı için tecrübeli ve bu alanda uzmanlaşmış bir avukatla çalışmak her zaman yararınıza olacaktır