SINIR DIŞI ETME-DEPORT KARARI ve İPTAL DAVASI

SINIR DIŞI ETME-DEPORT KARARI ve İPTAL DAVASI

SINIR DIŞI ETME-DEPORT KARARI ve İPTAL DAVASI

Genel Olarak

Sınır dışı etme(DEPORT) süreci, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun(YUKK) 52 ila 60.maddeleri arasında düzenlenmiştir. Sınır dışı etme kararı, yabancılar hakkında belli sebeplerden dolayı yetkili makamlarca alınan idari bir işlemdir. Yabancılar bu kararla menşe ülkesine veya transit gideceği ülkeye ya da üçüncü bir ülkeye sınır dışı edilebilir.

Sınır Dışı Etme(DEPORT) Kararını Kim Verir?

6458 Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununa göre sınır dışı etme kararı, Genel Müdürlüğün talimatı üzerine veya resen valiliklerce alınır.

Sınır Dışı Etme (DEPORT) Kararı Usulüne Uygun Bir Şekilde Verilmelidir

Sınır Dışı Etme (Deport) Kararı, gerekçeleriyle birlikte hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilir. Hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancı, bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa kendisi veya yasal temsilcisi, kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında bilgilendirilir. Hakkında sınır dışı kararı verilen yabancının hak kaybına uğramaması ve sürecin denetimini en iyi şekilde yapabilmesi açısından bu alanda uzman avukatlarla birlikte hareket etmelidir.

Sınır Dışı Etme (DEPORT)Sebepleri- Kimler Hakkında Sınır Dışı Kararı Alınabilir?

• 5237 sayılı Kanunun 59 uncu maddesi kapsamında sınır dışı edilmesi gerektiği değerlendirilenler
• Terör örgütü yöneticisi, üyesi, destekleyicisi veya çıkar amaçlı suç örgütü yöneticisi, üyesi veya destekleyicisi olanlar
• Türkiye’ye giriş, vize ve ikamet izinleri için yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar
• Türkiye’de bulunduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar
• Kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar
• Vize veya vize muafiyeti süresini on günden fazla aşanlar veya vizesi iptal edilenler
• İkamet izinleri iptal edilenler
• İkamet izni bulunup da süresinin sona ermesinden itibaren kabul edilebilir gerekçesi olmadan ikamet izni süresini on günden fazla ihlal edenler
• Çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilenler
• Türkiye’ye yasal giriş veya Türkiye’den yasal çıkış hükümlerini ihlal edenler ya da bu hükümleri ihlale teşebbüs edenler
• Hakkında Türkiye’ye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiye’ye geldiği tespit edilenler
• Uluslararası koruma başvurusu reddedilen, uluslararası korumadan hariçte tutulan, başvurusu kabul edilemez olarak değerlendirilen, başvurusunu geri çeken, başvurusu geri çekilmiş sayılan, uluslararası koruma statüleri sona eren veya iptal edilenlerden haklarında verilen son karardan sonra bu Kanunun diğer hükümlerine göre Türkiye’de kalma hakkı bulunmayanlar
• İkamet izni uzatma başvuruları reddedilenlerden, on gün içinde Türkiye’den çıkış yapmayanlar
• Uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından tanımlanan terör örgütleriyle ilişkili olduğu değerlendirilenler.
• Kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar ve terör örgütleriyle bağlantılı oldukları değerlendirilen uluslararası koruma başvuru sahibi veya uluslararası koruma statüsü sahibi kişiler hakkında uluslararası koruma işlemlerinin her aşamasında sınır dışı etme kararı alınabilir.

Bazı Yabancılar Hakkında Sınır Dışı Etme(DEPORT) Kararı Alınamaz

Yukarıda sınır dışı etme kararı alınabilecek yabancılar hakkından bahsetmiştik. Sınır dışı etme kararı alınabilecek yabancılar kapsamında olsalar dahi aşağıda belirtilen yabancılar hakkında kesinlikle sınır dışı etme kararı alınamaz. Bu kişileri şunlardır;

• Sınır dışı edileceği ülkede ölüm cezasına, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacağı konusunda ciddi emare bulunanlar
• Ciddi sağlık sorunları, yaş ve hamilelik durumu nedeniyle seyahat etmesi riskli görülenler
• Hayati tehlike arz eden hastalıkları için tedavisi devam etmekte iken sınır dışı edileceği ülkede tedavi imkânı bulunmayanlar
• Mağdur destek sürecinden yararlanmakta olan insan ticareti mağdurları
• Tedavileri tamamlanıncaya kadar, psikolojik, fiziksel veya cinsel şiddet mağdurları

Türkiye’yi Terke Davet Nedir, Süresi ve Prosedürü

Sınır dışı edilebilecek kapsamında olan yabancılar hakkında, sınır dışı etme kararı verildikten sonra yabancı şahıs sınır dışı edilmemek için yasal yollara başvurabilir. Yabancı ülke vatandaşı yasal yollara başvurmayıp ve bir takım adli sorgulamaların ağır sonuçları yerine terke davet prosedürünü de kabul edebilir.  Deport kararı gerekçelerinden birini veya birkaçını taşıyan yabancı ülke vatandaşı söz konusu kararın pasaportuna işlenmemesi veya bulunduğu ülkeden rızası ile ayrılması için terke davet prosedürü ile kararın pasaportuna işlenmesine engel olabilmektedir. Belirtmekte fayda vardır ki; kendi rızası ile deport edilmek isteyen her yabancıya bu prosedür uygulanmak zorunda değildir.

Sınır dışı etme kararı alınanlara, sınır dışı etme kararında belirtilmek kaydıyla, Türkiye’yi terk edebilmeleri için on beş günden az olmamak üzere otuz güne kadar süre tanınır. Ancak;

• Kaçma ve kaybolma riski bulunanlara,
• Yasal giriş veya yasal çıkış kurallarını ihlal edenlere,
• Sahte belge kullananlara,
• Asılsız belgelerle ikamet izni almaya çalışanlara veya aldığı tespit edilenlere,
• Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlara bu süre tanınmaz.

Türkiye’den çıkış için süre tanınan kişilere, Çıkış İzin Belgesi verilir. Bu belge hiçbir harca tabi değildir. Vize ve ikamet harçları ile bunların cezalarına ilişkin yükümlülükler saklı tutulmuştur.

Sınır Dışı Etme(DEPORT) Kararına İtiraz ve Süresi

Yabancı veya yasal temsilcisi ya da avukatı, sınır dışı etme kararına karşı, kararın tebliğinden itibaren 7 gün içinde idare mahkemesine başvurabilir. Mahkemeye başvuran kişi, sınır dışı etme kararını veren makama da başvurusunu bildirir. Mahkemeye yapılan başvurular on beş gün içinde sonuçlandırılır. Mahkemenin bu konuda vermiş olduğu karar kesindir. Her ne kadar kanunda başvuruların 15 gün içinde sonuçlanır şeklinde bir düzenleme yapılmışsa da uygulamada bu tarz davalar aylarca sürmektedir. Bu süreçte hak kaybı yaşanmaması için gerekli hukuki yolların takip edilmesi gerekmektedir. Yabancının rızası saklı kalmak kaydıyla, dava açma süresi içinde veya yargı yoluna başvurulması hâlinde yargılama sonuçlanıncaya kadar yabancı sınır dışı edilmez

Sınır Dışı Etme(DEPORT) Kararına Karşı Açılacak İptal Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

Sınır dışı etme kararı bir idari işlem niteliğinde olduğundan dolayı idari işlemin iptali nedeniyle açılacak davalarda görevli mahkeme İdare Mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise İYUK 32. madde gereğince sınır dışı etme kararı veren Valiliğin(İl Göç İdaresi Müdürlüğü) bulunduğu ildeki idare mahkemeleridir.

Sınır Dışı Edilecek Yabancıların Seyahat Masrafları

Sınır dışı edilecek yabancıların seyahat masrafları kendilerince karşılanır. Yabancının mevcut parası sınır dışı seyahat masraflarının tamamını karşılamaya yetiyorsa sınır dışı seyahat masrafları yabancının mevcut parasından karşılanır ve artan tutar kendisine bırakılır.  Yabancının hiç parası yoksa seyahat masraflarının tamamı Genel Müdürlükçe karşılanır.

Yabancının mevcut parası seyahat masraflarının tamamını karşılamaya yetmiyorsa; Seyahat masrafları Genel Müdürlükçe karşılanır ve yabancının mevcut parasının Genel Müdürlükçe her mali yılbaşında belirlenen sınır dışı edilecek yabancıların temel gereksinimlerini karşılamaya yetecek tutar kadar kısmı kendisine bırakılarak artan kısmı seyahat masrafları karşılığında Hazineye gelir kaydedilir. Yabancının mevcut parası temel gereksinimlerini karşılamaya yetecek tutarın altındaysa seyahat masrafının tamamı Genel Müdürlükçe karşılanır ve mevcut parası kendisine bırakılır.  Masraflar geri ödenmediği sürece, yabancıların Türkiye’ye girişine izin verilmeyebilir.

Yabancıların pasaportları veya diğer belgeleri, sınır dışı edilinceye kadar tutulabilir ve sınır dışı işlemlerinde kullanılmak üzere biletleri paraya çevrilebilir. Gerçek veya tüzel kişiler, kalışlarını veya dönüşlerini garanti ettikleri yabancıların sınır dışı edilme masraflarını ödemekle yükümlüdür. Sınır dışı etme sebebiyle gerçekleşen masraflar 6183 sayılı kanun gereği bir amme alacağıdır ve maliye veznelerince tahsil edilecektir. Bu alacaklar için zamanaşımı işlemez.

DEĞERLENDİRME

Sınır dışı etme (deport) kararına karşı açılacak iptal davası gerek dava sürecinde gerek dava usulü bakımından detaylı, teknik ve uzmanlık gerektirmektedir. Bu bağlamda sürecin deport avukatı, göç avukatı ile takibi hak kaybına uğranılmaması açısından önem arz etmektedir. 

Keskin Hukuk Ve Danışmanlık olarak Yabancılar Hukuku alanında yabancıların sınır dışı edilmeleri ile ilgili açılacak davalarda hukuki hizmet vermektedir.