ULUSLARARASI KORUMA STATÜSÜ-ULUSLARARASI KORUMA KİMLİK BELGESİ

ULUSLARARASI KORUMA STATÜSÜ-ULUSLARARASI KORUMA KİMLİK BELGESİ

ULUSLARARASI KORUMA STATÜSÜ-ULUSLARARASI KORUMA KİMLİK BELGESİ

Genel Olarak

Kişinin ırkı, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi düşüncelerinden dolayı zulme uğrayacağından haklı sebeplerle korktuğu için vatandaşı olduğu ülkenin dışında bulunan ve bu ülkenin korumasından yararlanamayan, ya da söz konusu korku nedeniyle yararlanmak istemeyen yabancıya veya bu tür olaylar sonucu önceden yaşadığı ikamet ülkesinin dışında bulunan, oraya dönemeyen veya söz konusu korku nedeniyle dönmek istemeyen vatansız kişiye statü belirleme işlemleri sonrasında verilen statüyü ifade eder. 

ULUSLARARASI KORUMA BAŞVURUSU NEREYE YAPILIR

Uluslararası koruma başvuruları valiliklere  yapılır.  Başvuruların ülke içinde veya sınır kapılarında kolluk birimlerine yapılması hâlinde, bu başvurular derhâl valiliğe bildirilir. Başvuruyla ilgili işlemler valilikçe yürütülür. Örneğin kişi idari gözetim altında başvuru yapacaksa geri gönderme merkezinde ilgili birime başvurusunu yapabilir. İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük illerde aşırı yoğunluk ve yabancı sayısı da dikkate alınarak uluslararası koruma başvurusu alınmamaktadır. Her ne kadar kayıt için bu illere başvuru yapılsa da başvurucular daha az yoğun olan illere yetkililer tarafından yönlendirilmektedir. Bu nedenle sürecin iyi yönetilmesi gerekmektedir.

ULUSLARARASI KORUMA BAŞVURUSU AVUKAT ARACILIĞIYLA YAPILABİLİR Mİ

Uluslararası koruma başvuruları yabancı tarafından bizzat kendisi yapabilir. Her yabancı veya vatansız kişi kendi adına başvuru yapabilir. Başvuru sahibi, başvuruları aynı gerekçeye dayanan ve kendisiyle birlikte gelen aile üyeleri adına başvuru yapabilir. Bu durumda, ergin aile üyelerinin, kendi adlarına başvuruda bulunulmasına yönelik muvafakati alınır.

Refakatsiz çocuklarla ilgili tüm işlemlerde çocuğun yüksek yararının gözetilmesi esastır. Başvuru ile ilgili 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu hükümleri uygulanır.  Fiziki görünümü ile beyan ettiği yaşı uyumlu görülmeyen yabancıların Bakanlıkça sağlık kuruluşlarında yaş tespiti yaptırılarak on sekiz yaşından küçük olduğu tespit edilenler, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı il müdürlüklerine teslim edilir. Refakatsiz çocuğun görüşü dikkate alınarak Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından, uygun konaklama yerlerine veya yetişkin akrabalarının veya koruyucu bir ailenin yanına yerleştirilir.

Avukat başvuru sahibi yabancıyı başvuru öncesinde veya sonraki süreçlerde hukuksal olarak yönlendirebilir. Herhangi bir hak kaybı olmaması açısından uzman bir avukattan hukuki destek alınmalıdır.

KAYIT, İKAMET ZORUNLULUĞU VE BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Uluslararası koruma başvuruları valiliğe bağlı il göç idaresi müdürlüklerine kaydedilir.  Başvuru sahibi kayıt esnasında kimlik bilgilerini doğru olarak bildirmek ve varsa kimliğini ispatlayacak belge ve seyahat dokümanlarını yetkili makamlara teslim etmekle yükümlüdür. Kayıt esnasında başvuru sahibinin kimliğine ilişkin belge olmaması hâlinde, kimlik tespitinde kişisel verilerinin karşılaştırılmasından ve yapılan araştırmalardan elde edilen bilgiler kullanılır. Kimlik tespit araştırmaları sonucunda da kimliğine dair bilgi elde edilememesi hâlinde, başvuranın beyanı esas alınır.

Kayıt esnasında; başvuru sahibinin menşe veya ikamet ülkesini terk etme sebepleri, ülkesini terk ettikten sonra başından geçen ve başvuru yapmasına neden olan olaylar, Türkiye’ye giriş şekli, kullandığı yol güzergâhları ve vasıta bilgileri, daha önceden başka bir ülkede uluslararası korumaya başvurmuş veya korumadan yararlanmışsa, bu başvuru veya korumaya ilişkin bilgi ve belgeleri alınır.

Başvuru sahibine, kendisine gösterilen kabul ve barınma merkezinde, belirli bir yerde veya ilde ikamet etme zorunluluğu ile istenilen şekil ve sürelerde bildirimde bulunma gibi idari yükümlülükler getirilebilir. Başvuru sahibi, adres kayıt sistemine kayıt yaptırmak ve ikamet adresini valiliğe bildirmekle yükümlüdür.

ULUSLARARASI KORUMA BAŞVURULARINDA MÜLAKAT

Mülakat zamanı ve yeri kayıt esnasında başvurucuya bildirilir. Başvurucu Türkçe bilmiyorsa başvuru sahibinin talep etmesi hâlinde, başvuru, kayıt ve mülakat aşamalarındaki kişisel görüşmelerde tercümanlık hizmetleri sağlanır. Başvuru sahibiyle kayıt tarihinden itibaren otuz gün içinde bireysel mülakat yapılır. Mülakatın gizliliği dikkate alınarak, kişiye kendisini en iyi şekilde ifade etme imkânı tanınır. Ancak, aile üyelerinin de bulunmasının gerekli görüldüğü durumlarda, kişinin muvafakati alınarak mülakat aile üyeleriyle birlikte yapılabilir. Başvuru sahibinin talebi üzerine, avukatı gözlemci olarak mülakata katılabilir. Son dönemlerde başvuru sayısı çok olduğu için mülakat aylar sonra yapılabilir.

Başvuru sahibi, mülakat esnasında uluslararası koruma başvurusunu destekleyecek tüm bilgi ve belgeleri sunmakla yükümlüdür. Mülakatlar sesli veya görsel olarak kayıt altına alınabilir. Gerekli görüldüğünde başvuru sahibiyle ek mülakatlar yapılabilir.

ULUSLARARASI KORUMA BAŞVURU SAHİBİ KİMLİK BELGESİ

Mülakatı tamamlanan başvuru sahiplerine ve varsa birlikte geldiği aile üyelerine Genel Müdürlük veya yetki verilmesi halinde il müdürlüğü tarafından, yabancı kimlik numarasını içeren, hiçbir harca tabi olmayan, şekli ve içeriği Genel Müdürlükçe belirlenen ve iptal edilmediği sürece geçerli olan ULUSLARARASI KORUMA BAŞVURU SAHİBİ KİMLİK BELGESİ düzenlenir. Kimlik belgesi geçerli olduğu süre içinde başvuru sahibine ikamet izni almaksızın Türkiye’de bulunma hakkı sağlar. Uluslararası koruma kimlik belgesi almış kişiler kayıtlı oldukları ilden farklı bir ilde ikamet etmek istemeleri durumunda taleplerini dilekçe ile kayıtlı oldukları ilin il göç idaresi müdürlüğüne sunmaları gerekmektedir. İl göç idaresi müdürlüğü bu talebi olumlu veya olumsuz olarak değerlendirilmesini yapacaktır.

ULUSLARARASI KORUMA BAŞVURUSU SAHİBİ VEYA ŞARTLI MÜLTECİ STATÜSÜ SAHİBİ KİŞİLER ÇALIŞABİLİRLER Mİ

Başvuru sahibi veya uluslararası koruma statüsü sahibi kişiler, Kanunun 89 uncu maddesinin dördüncü fıkrası çerçevesinde Türkiye’de çalışabilirler. Başvuru sahibi veya uluslararası koruma statüsü sahibi kişilerin iş piyasasına erişimleri Bakanlığın görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belirlenen usul ve esaslara göre sağlanır. Başvuru sahibi, gerekli bilgi ve belgeleri ilgili kurumlara verdikten ve değerlendirildikten sonra eğitim ve öğretim, sağlık, çalışma, sosyal yardım ve hizmetlere erişim hakkından faydalanır.

ULUSLARARASI KORUMA BAŞVURUSUYLA İLGİLİ İDARİ KARARLARA KARŞI İTİRAZ YOLLARI

Kabul edilemez başvuru ve hızlandırılmış değerlendirme kararları hariç, uluslararası koruma başvurusuyla ilgili idari kararlara karşı, kararın tebliğinden itibaren on gün içinde Uluslararası Koruma Değerlendirme Komisyonuna itiraz edilebilir. Komisyon iki şekilde karar verebilir;

1-Komisyonun, idarenin kararının usul veya esas yönünden gözden geçirmesini talep etmesi üzerine yapılacak yeni inceleme, başvuruyu ilk aşamada gözden geçiren görevliden farklı biri tarafından gerçekleştirilir.

2- Başvuru sahibinin, itirazını reddedebilir.

İtirazın reddi halinde kabul edilemez başvuru ile hızlandırılmış değerlendirme kararlarına karşı, kararın tebliğinden itibaren on beş gün içinde başvuru sahibi veya avukatı ya da yasal temsilcisi yetkili idare mahkemesine başvurabilir. Ancak idari gözetim, kabul edilemez başvuru ve hızlandırılmış değerlendirme kararları dışında alınan idari kararlara karşı kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde idare mahkemesine başvurulabilir. Uluslararası koruma değerlendirme komisyonuna itiraz edilmesi, ilgili kişinin yetkili idare mahkemesine başvurma hakkını engellemez ve dava açma süresini durdurmaz. Ancak Komisyona itiraz eden kişinin aynı zamanda idare mahkemesine de başvurduğu anlaşılırsa, komisyon yapılan başvuru hakkındaki incelemeyi durdurur.

Bu makalemizde uluslararası koruma başvurusu ile ilgili genel olarak bilgiler vermiş olduk. Her başvuru özel nitelikte olup yabancıların durumuna göre bir takım farklılıklar arz etmektedir. Bundan dolayı uzman bir hukukçu ile çalışılmasında her zaman yararınıza olacaktır.